Түркістан облысы Төлеби ауданындағы Сайрам-Өгем ұлттық табиғи паркінің аумағында Қасқасу ауылынан 30 шақырым жерде демалып жатқан туристер тобы тауға шығып, жоғалып кеткен. «112» құтқару тобы оқиғаның Сайрам-Су тау шатқалында, «Сайрам» мұздығында, теңіз деңгейінен 4236 м биіктікте болғанын тіркеді, – деп хабарлайды Azatmedia.kz ақпараттық порталы Skifnews сайтына сілтеме жасап.
Белгілі болғанындай, 1978 жылы туған ер адам мен 1981 жылы туған әйел шатқалға құлап кеткен. Аталған мекенжай бойынша басшы Рахымжан Бекенбаевтың басшылығымен құрамында 5 адам бар құтқарушылар тобы шықты. Құтқарушылар автокөлікпен жазғы кемпингке жетті, әрі қарай көлікпен жүру мүмкін еместігінен жаяу жүрді.
«Сағат 14.00-дегі жағдай бойынша құтқару тобы теңіз деңгейінен 3500 м биіктікте 1978 жылы туған зардап шеккен ер адамды тапты (қабырғасы сынған,үсіген, тыныс алуы қиын, жағдайы ауыр). 1981 жылы туған әйелдің денесі теңіз деңгейінен 3800 м биіктікте табылғандықтан, сағат 15.00-де құтқарушылар әйелдің денесін төменге түсіру үшін тағы 300 метр жоғарыға көтерілді. Құтқару операциясы күрделі рельефке, тік жартастарға, мұздық шөгінділерге байланысты қиындыққа соқты. Құтқарушылар альпинистік жабдықтарды қолдануға мәжбүр болды», – дейді Төтенше жағдайлар департаментінің басшысы Рахымжан Бекенбаев.
Естеріңізге сала кетейік, жыл басынан бері шымкенттік құтқарушылар іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін тауға 4 рет шыққан. Нәтижесінде 4 адам құтқарылды, оның ішінде 2 бала, 1 қайтыс болған.
Рахымжан Бекенбаевтың айтуынша, дайындықтың болмауы, ұқыпсыздық, кейде азаматтардың жауапсыздығы қайғылы нәтижеге әкелуі мүмкін. Қарапайым қауіпсіздік қағидаларын сақтау туристердің, тауға барушылардың өмірін құтқарады. Ең алдымен, жабдыққа, құрал-саймандарға, киім мен аяқ киімге, байланысқа назар аударыңыз. Тауға жорық жасаған кезде өз бағдарыңызды міндетті түрде тіркеу, нақты координаттарды білу, тәжірибелі жолсеріктердің қызметін пайдалану қажет. Бұл тауға сәтті көтерілудің кепілі.
Осылайша, дайындығы жоқ туристер тобының тауға шығуы қайғылы жағдайға әкелді. Сайрам-Өгем ұлттық табиғи паркінің аумағында Қасқасу ауылынан 30 шақырым жерде бес адамнан тұратын топ теңіз деңгейінен 4236 метр биіктікте орналасқан «Сайрам» мұздығына шықты. Тауда қар жатқан, одан да жоғары көтерілу үшін тағы бір тәулік қажет болды. Ешқандай құрал-саймандармен жабдықталмаған, тәжірибесіз және дайын емес топтың алға жылжуына мүмкін емес еді, сондықтан олар төмен түсуге шешім қабылдады. Түсу күрделі емес еді, бірақ топтың дайын емес мүшелері бір сәтте қателік жіберді. Атап айтқанда, 1981 жылы туған азаматшаның абайсызда аяғы тайып, құлап кеткен. Оған көмектесу әрекеттері сәтсіз аяқталды. Нәтижесінде әйел қардың еруі салдарынан пайда болған тау шыңындағы көптеген жарықтардың біріне құлап, қайтыс болды.
Естеріңізге сала кетейік, құрамында бес адам бар Төтенше жағдайлар департаментінің құтқарушылары Рахымжан Бекенбаевтың басшылығымен оқиға орнына шыққан. Теңіз деңгейінен 3800 метр биіктікте екі тәулік бойы олар құтқару операциясын жүргізді.
Алдымен қорықтың орманшыларының көмегі арқылы олар зардап шеккен ер адамды және топтың басқа мүшелерін атпен төменге қарай жіберді. Әрі қарай, екі орманшы мен топтың екі мүшесімен бірге олар теңіз деңгейінен 3800 метр биіктікте қалған 1981 жылы туылған азаматшаның денесін іздеуге аттанды. Жер бедерінің ерекшеліктері, тік жартастар, мұздық шөгінділер ғана емес, ауа райының қолайсыздығы да іздеу барысында қиындықтар туғызды.
«Егер сіз адасып қалсаңыз, сіз ешқандай жолмен жүре алмайсыз, сондықтан сіз жолдан шығып, одан әрі қарай жүресіз. Құтқарушыларды шақыру қажет. Егер жоспарланған маршрут қиын және ұзақ болса, артқа оралыңыз. Өз күшіңізді асыра бағаламаңыз-бір күндік спорттық маршрутты бір күнде өткізуге тырыспаңыз. Тауларда жолсыз түнгі серуендеуді болдырмаңыз. Маршрутты қысқарту арқылы сіз жарақат ала аласыз немесе жоғаласыз. Құтқарушылар сізді қайда іздеу керектігін білмейді» деп ескертеді төтеншеліктер.
