Бүгінгі «Еңбек адамы» айдарының кезекті кейіпкері – Бекпенбетова Жазира Мейрамбекқызы Түркістан обысы Созақ ауданы Шолаққорған ауылында, қарапайым отбасында дүниеге келген. Анасы медбике, әкесі жеке кәсіпкер. 1997 жылы мектеп табалдырығын аттаған. 2008 жылы мектепті үздік бағаға тәмәмдап, емтихан тапсыры, 89 ұпай жинап, Түркістан қаласы Қожа Ахмет Ясауи атындағы ХҚТУ-не жалпы медицина факультетіне оқуға түскен. 3 курска дейін Түркістанда білім алған, 4 курста Шымкент қаласына ауысқан. 2013 жылы бакалавр деңгейін бітірген, 2015 жылы педиатр мамандығы бойынша интернатураны бітірген. Шымкентте оқып жүріп, колледж студенттеріне сабақ берген. Тұрмыска шығуына байланысты Алматы қаласына көшкен және сол жақта жалпы тәжірибелі дірігер болып жұмыс істеген. Алматыда жүргени кезінде педиатрия саласы бойынша резидентураны да оқып алған.
2021 жылдан бері Шорнақ ауылындағы емханада педиатр болып жұмыс істейді, еңбек өтілі 8 жыл. Бұл мамандықты тандауына әкесі себепші болған. Негізінде кейіпкеріміз 4-8-сыныптар аралығында қосымша домбыра үйірмесіне барған. Өнер жлында жүргісі келген, консерваторияға түсуді армандаған. Бірақ әкесі қарсы болған, қыз баласына медицина саласы жақсы, анан да осы мамандық бойынша неше жылдан бері жұмыс істеп келе жатыр. Білмегенінді үйренесін, білгеніңмен бөлісесің деп кеңестерін берген. Содан кейін осы саланы тандаған, қазіргі танда өз кәсібін жақсы көреді.
Жазира ханым «Бала деген-періште ғой, олармен жұмыс істеу маған қатты ұнайды Балалармен жұмыс жасау, әрине киындық туғызады, кай жері ауырып тұрғанын айта алмайды. Содан кейін біз олардың ата-аналарынан сұрап, ауыруының себептерін іздейміз» — дейді.
Жазира ханым өмірлік ұстазы, сонымен бірге мамандықтағы ұстазы ретінде анасын айтыа өтті. Анамнан көп нәрсені үйреніп келе жатырмын. Кішкентай кезімізде анашым күніге ак халатын киіп, жұмыска бара жатқанын көріп, қатты қызығатынмын. Өзім де қазір сондай күнге жеттім, қиындықтары да бар, бірак біреудің дертіне даа болып, емін тапсаң, сенен бакытты адам жок кой. Ем іздеп келген адамдар, дауасын тауып, дұға етіп кетсе, қатты қуанамын, жұмыс істеуге шабыттанып кетемін дейді, кейіпкеріміз!
Мамандық таңдау — өте маңызды қадам. одан өмірде кейінірек ретінде дамитын болады байланысты. мамандықтардың өте көп. Солардың бірі — осы педиатр болып табылады. Бұл мамандық еңбек нарығындағы қызықты және сұранысқа ие, бірақ оны алуға бұрын, сіз, ол қабілетті ма, қарастыру, және одан әрі жұмысқа қажетті нақты жеке қасиеттер болды ма тиіс.
1847 жылы отандық көшбасшылығын «Pediyatrika» жарияланды. Оның авторы дәрігер SF Hotovitsky болды. Оның басшылығымен Бұл маман педиатриялық медициналық мамандықтар арасында орын анықтады. Ол өзінің мақсаттары мен міндеттерін атап өтті. Осылайша, SF Hotovitsky Ресей педиатрия негізін қалаушы болды. Сондықтан, осы термин нені білдіреді? медицина деді филиалының мәні неде? Педиатрия — баланың дене аурулардың ғылым, оларды емдеу және алдын алу. Оның негізгі міндеті баланың денсаулығына немесе аурудың қалыпты мемлекет кезінде қайтару сақталуын қолдайды.
Шартты бірнеше филиалдары (бағыттары) бөлінеді педиатрлар:
- Алдын алу педиатрия. мерзімге сәйкес әр түрлі аурулардың пайда алдын алуға бағытталған іс-шаралар жүйесін білдіреді.
- Клиникалық Педиатрия. Бұл бағыт аурулар, емдеу және ауру балалар бағдар оңалту диагноз кіреді.
- Академиялық Педиатрия. Бұл үрдіс, парадигмалар тұжырымдау жатыр, оның мәні. Олар одан әрі олардың практикалық жұмыста дәрігерлер басшылыққа алады.
- Әлеуметтік педиатрия. балалар денсаулығын зерттеу, балалар халық үшін алдын алу және медициналық көмектің әлеуметтік жүйесін дамыту — ғылым осы филиалының міндеттері.
- Экологиялық педиатрия. ғылымның осы саласында балалар денсаулығына түрлі экологиялық факторлардың әсерін зерттеу.
Ресейде Педиатрия XIX ғасырда жеке медициналық пән жүзеге тұрды. Осы уақытта, Н. Росен фон Rosenstein AI «Біздің өз елімізде адам өсіру үшін әлсіз сәби нығайту үшін қажетті құралдар сөз» кітабының бірінші аудармаларын жарияланады бастады және жергілікті авторларды жариялау (мысалы, «білімге нұсқаулығы мен сәби ауруларды емдік» . Данилевский). Балаларды емдеуге ескере отырып, ол XIX ғасырға дейін, барлық қажетті шараларды үйде жасалған деп айта кету керек. Акушерлер және терапевт жалпы кеңес берді. Бірінші балалар төсек, Педиатрия тарихы дәлел ретінде, 1806 жылы ашық, терапевтік клиникаға Иван Петрович Франк құрылды. Бірнеше жылдан кейін осы орын жойылды. Бірінші балалар ауруханасы Санкт-Петербург қаласында ғана 1834 жылы ашылған болатын.
1970 жылдардан бастап 5 жасқа дейінгі балалар өлімі көрсеткіші шамамен 1/3 бөлігіне азайды. Бірақ өлім көрсеткішінің төмендеуі барлық елде бірдей емес. Кейбір елде балалар өлімі көрсеткіші өсіп келе жатса, 50- ден астам елде 1998 жылы 1000 тірі туған нәрестеге шаққанда 100 өлім тіркелді. Дамып келе жатқан мемлекеттерде, бір жылда 5 жасқа толмай 10 миллион бала өледі, оның көбі бір жасқа толмаған балалар. Он баланың жетеуі жедел респираторлы аурудан (пневмониядан), диареядан, қызылшадан, маляриядан немесе қоректенуі бұзылыстарынан және осы себептердің қосарлануынан өледі. 1996 жылы жүргізілген талдаулар, егер олармен күресті тиісті жолға қоймаса, осы аурулар 2020 жылға дейін балалар өлімі себебі болып қала беретінін көрсетті.
Қалай болғанда да, балалар өлімінің 3/4 бөлігі осы бес жағдайдың біріне байланысты болып келеді. Дамып келе жатқан мемлекеттерде балалар өлімінің негізгі бөлігі осы бес ауруға байланысты болғандықтан ғана «Балалық шақ ауруларын интеграциялап жүргізу» бағдарламасы енгізіліп отырған жоқ. Одан теңде жатыр. Көп жағдайда науқас балаларда бірнеше ауруларда байқалатыни клиникалық белгілер мен синдромдар байқалады. Бұл жағдай диагноз қоюды қиындата түседі. Науқаста бірнеше аурулардың белгісі болуы бірнеше аурудан ем тағайындауды қажет етіп, емдеуді күрделендіріп біберуі мүмкін.
Сондықтан науқас баланы интеграциялап жүргізу қажеттілігі балалар денсаулығын сақтау бағдарламасы бір ауру шекарасынан шығып, баланың денсаулығын толық қамту қажет болғанда, туады. Медицина мекемелерінің іс-әрекетін талдау, көптеген балалардың дұрыс бағаланбай және емделмей, олардың ата-анасының дұрыс кеңес ала алмай отырғанын көрсетті. (1996- 1997 жылдардағы баланың денсаулығы және дамуы Департаментінің есебі, Женева, ДДҰ). Көптеген дамып келе жатқан мемлекеттердің диагностикалық мүмкіндігі жеткліксіз болып келеді. Материалдар мен құрал-жабдықтарға олардың қолының жете бермейтінінде шындық және олармен бірге, бірінші деңгейдегі медицина мекемелеріне түсу және қаралу аз болғандықтан олардың күрделі клиникалық процедуралар жүргізу мүмкіндігін шектейді. Оның орнына науқасты жүргізу тактикасын анықтау үшін оның анамнезін, аурудың клиникалық белгілерін қолдану қажет. Осыған байланысты бұндай жағдайда медициналық қызмет көрсетудің сапасын қамтамасыз ету күрделі және қиын мәселе.
Осы мәселені шешу үшін ДДҰ мен ЮНИСЕФ «Балалық шақ ауруларын интеграциялап жүргізу» (БШАИЖ) деп аталатын стратегия жасап шығарды. БШАИЖ емдік шараларын жүргізуге бағышталғанына қарамастан, бұл стратегия науқас балаларды, тамақтандыру, иммунизация және басқа аурулардың алдын алу және денсаулықты сақтауға бағышталған шараларды уағыздауды қамтитын, жүргізуді қамтиды. Сонымен, БШАИЖ ортасында баланың денсаулық мәселесі түгел тұрған, кешенді көзқарас. БШАИЖ негізгі бес жасқа дейінгі балалардың арасында өлім және мүгедек болу көрстекішін азайтуға, өсіп, жетілуінің дұрыс жүруіне ықпал ету болып табылады. БШАИЖ стратегиясы үш бөлікті қамтиды:
» Медицина қызметкерлерінің науқастарды жүргізуге бағышталған дағдыларын жақсарту;
» Денсалықсақтаудың жалпы жүйесін жақсарту;
» От басы және елді мекен деңгейінде денсалықсақта жақсарту.
Медициналық мекемелерде БШАИЖ стратегиясы емханаларда балалар аруларын анықтауға ықпалын тигізеді, барлық негізгі ауруларын қажетті күрделі ем жүргізуді қамтамасыз етеді, балаға күтім жасайтын адамдарға кеңес беруді жақсартады және жағдайы ауыр науқастарды мезгілінде қажетті мамандарға жіберуді жеделдетеді. Үйде қажетті көмек алу үшін дәрігерге мерзімінде қаралуды стимуляциялайды, тамақтандырудың және алдын алудың сапасын артыруға, дәрігерлердің тағайындаған емдік шараларын дұрыс орындауға ықпал етеді.
Тағы қоса кететін болсақ,жедел постинфекциялық гломерулонефрит
Жедел постинфекциялық ГН жедел нефритикалық синдроммен, белсенді несеп тұнбасы (макро-, микрогематурия) мен протеинурия, ісінулер, артериялық гипертензия және бүйрек қызметінің бұзылысы (олигурия, гиперазотемия) түріндегі симптомдармен көрінеді. Бүйрек зақымдалуы әр түрлі инфекциялармен (стрептококк, стафилококк, грамтеріс бактериялар, вирустар, паразиттер) байланысты болғанымен, ауру прототипі жедел постстрептококкты ГН болып табылады (ЖПСГН).
Этиологиясы және эпидемиологиясы. Ауру қазіргі уақытта анда-санда кездеседі, бұрындары ауру эпидемия түрінде таралған. ЖПСГН, әдетте, В-гемолитикалық стрептококктың А тобындағы «нефритогенді» штамдарымен шақырылған респираторлы немесе тері инфекцияларынан кейін 1-3 аптадан соң басталады.
ЖПСГН мектеп жасындағы балаларда және жастарда, және еркектерде жиі кездеседі. 2 жастан кіші балаларда және 40 жастан асқан ересектерде өте сирек кездеседі. Ауру дамыған елдерде дерлік жоғалды, алайда Латын Американың, Азияның кейбір елдерінде біршама жиі кездеседі. Соңғы жылдары стафилококтың рөлі артуы жайында мәліметтер пайда бола бастады. Патогенезі. ЖПСГН иммундық жолмен дамитын ауру, шумақтар аймағында иммунды кешендер СЗ және IgG анықталуымен сипатталады. Бұл кездің өзінде, бүйрек зақымдалуының нақты механизмдері толық анық емес.
Мынадай мүмкін болатын механизмдер талқыланады:
1) бұрында қонған шумақшалардағы стрептококты антигендер мен айналымдағы антиденелерден иммунды кешендер шумақшалар аймағында (in situ) түзіледі;
2) айналымдағы иммунды кешендердің шумақшаларда ұсталып қалуы;
3) стрептококты және гломерулалық антигендер арасындағы айқаспалы реакция;
4) комплементтердің стрептококты антигендермен шумақшаларда тікелей белсенуі.
